|
Rodzaje i numeracja pociągówSpis treści:1. Rodzaje pociągów 2. Numeracja pociągów 2.1. Stare zasady numeracji pociągów 2.2. Nowe zasady numeracji pociągów 1. Rodzaje pociągówPociągi ujęte w rocznym rozkładzie jazdy w zależności od kursowania podzielić można na:
Pociągi nie ujęte w rocznym rozkładzie jazdy kursują według indywidualnego rozkładu jazdy, który układany jest na bieżąco w miarę wolnej zdolności przepustowej linii. Ponadto wyróżnić można pociągi katalogowe, kursujące według rozkładów jazdy opracowanych przez zarządcę infrastruktury, które mogą zostać sprzedane przewoźnikowi w razie potrzeby uruchomienia pociągu w danej relacji. W przypadku konieczności przeprowadzenia robót mających wpływ na ruch pociągów opracowywane są zastępcze rozkłady jazdy[4]. Pod względem rodzaju przewozów pociągi podzielić można na:
Poszczególne rodzaje pociągów oznaczane są trzyliterowymi (dawniej trzy- lub czteroliterowymi) skrótami, z których dwie pierwsze litery określają rodzaj pociągu, a trzecia określa rodzaj trakcji:
Trzyliterowe skróty rodzajów pociągów, zapisywane dużymi literami, uzupełnić można jedną lub dwiema małymi literami określającymi przewoźnika. Małe litery przypisywane są przewoźnikom przez zarządcę infrastruktury i nie są stałe w kolejnych rozkładach jazdy. Wykaz skrótów rodzajów pociągów przedstawiono w tabl. 1.[1]
2. Numeracja pociągów2.1. Stare zasady numeracji pociągówZasady numeracji pociągów regulowała dawniej "Instrukcja o rozkładzie jazdy pociągów" R11 z 1979 r. Instrukcja ta nie została jednak znowelizowana wraz ze zmianami w strukturze PKP aż do 2015 r.[1] i w tym czasie numery ustalano kierując się dotychczasowymi zasadami oraz lokalnymi wytycznymi i zwyczajami, co powodowało brak konsekwencji w sposobie numeracji pociągów[3]. Poniżej przedstawiono wybrane, stosowane wcześniej zasady numeracji pociągów. Numer pociągu najczęściej składa się z 2 do 6 cyfr zależnych od relacji, rodzaju i kolejności uruchomienia pociągu w dobie. Numery nie są unikalne i mogą się powtarzać dla pociągów kursujących na różnych liniach lub w różnych dniach. Ostatnie dwie cyfry numeru określają rodzaj pociągu, przy czym dla pociągów jadących w kierunku zgodnym z kierunkiem wzrostu kilometrażu linii ostatnia cyfra jest nieparzysta, a dla jadących w kierunku przeciwnym - parzysta. Cyfra ta może się zmieniać na trasie pociągu wskutek przejazdu na odcinek o odwrotnym kierunku wzrostu kilometrażu. Dla pociągów kursujących wewnątrz jednego obszaru konstrukcyjnego stosowane mogą być numery trzycyfrowe, natomiast pociągi kursujące między obszarami posiadają przeważnie numery cztero- i więcej cyfrowe. Pociągi ekspresowe i InterCity otrzymują numery czterocyfrowe. W numerach cztero- i więcej cyfrowych pierwsze dwie cyfry określają odpowiednio obszar konstrukcyjny uruchomienia i rozwiązania pociągu. Obszary konstrukcyjne odpowiadają obszarom dawnych Dyrekcji Okręgowych Kolei Państwowych i oznaczane są następującymi numerami:
Dla pociągów towarowych masowych oraz wahadeł węgla kursujących ze Śląska i na Śląsk zamiast cyfry obszaru 4 używa się cyfry 9. Dla pociągów wewnątrzobszarowych z numerami cztero- i więcej cyfrowymi stosuje się na dwóch pierwszych miejscach dwie jednakowe cyfry danego obszaru lub cyfrę obszaru i 0. Znaczenie pozostałych cyfr podano w tabl. 2.[2, 3]
Od roku 2003 wprowadzono sześciocyfrowe numery pociągów towarowych, w których dwie środkowe cyfry określają przewoźnika, a pozostałe nadawane są według zasad analogicznych jak dla numerów pięciocyfrowych[3]. 2.2. Nowe zasady numeracji pociągówWydana w 2015 r. instrukcja Ir-11 określa nowe zasady numeracji pociągów, które przewidziane są do wprowadzenia po zmianie w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji[1]. Zgodnie z nowymi zasadami pociągi pasażerskie krajowe oznaczane są numerami cztero- i pięciocyfrowymi, a pociągi towarowe krajowe, utrzymaniowo-naprawcze i niehandlowe numerami sześciocyfrowymi. Numer pociągu ma być jednolity i ma nie zmieniać się na całej trasie pociągu. Numery pociągów międzynarodowych ustalane mają być według odrębnych zasad. Pierwsza i druga cyfra w numerach cztero-, pięcio- i sześciocyfrowych określa obszar konstrukcyjny uruchomienia i rozwiązania pociągu. Obszary konstrukcyjne oznaczone są następującymi numerami:
Dla pociągów rozpoczynających i kończących bieg wewnątrz jednego obszaru konstrukcyjnego stosowane mogą być następujące kombinacje dwóch pierwszych cyfr numeru:
Pozostałe cyfry oznaczają rodzaj pociągu i nadawane być powinny zgodnie z kolejnością uruchamiania pociągów w dobie. Przyporządkowanie zakresów cyfr do rodzajów pociągów przedstawia tabl. 3.[1]
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) Paweł Okrzesik 2004-2021. Wykorzystywanie materiałów bez wiedzy i zgody autora niedozwolone. |