|
Sygnalizatory przytorowePod względem budowy wyróżnia się sygnalizatory mechaniczne (kształtowe), składające się z ruchomych elementów poruszanych pędnią lub napędem elektrycznym, oraz świetlne, wyświetlające sygnały w postaci kombinacji świateł w różnych kształtach i kolorach. Sygnalizacja mechaniczna jest wciąż stosowana na wielu niezmodernizowanych liniach. Uzupełnieniem sygnalizacji mechanicznej są podświetlane ruchome przesłony z kolorowymi szkłami, pozwalające na pokazywanie sygnałów nocnych.Sygnalizatory kształtowe Semafor kształtowy składa się z kratownicowego masztu, na górze którego ulokowane jest jedno lub dwa ruchome ramiona, połączone z ruchomą przesłoną wyposażoną w kolorowe szkła służące do wyświetlania sygnałów nocnych (górne czerwono-zielone i opcjonalnie dolne pomarańczowe). Szkła oświetlane są od tyłu lampą naftową lub gazową, która wciągana jest na górę przy pomocy wciągu napędzanego korbą u podstawy semafora. Zasada działania innych sygnalizatorów mechanicznych, takich jak tarcze ostrzegawcze, manewrowe, zaporowe itp. jest podobna, przy czym stosowane są inne elementy sygnalizacyjne. Semafor kształtowy Napęd sygnałowy mechaniczny Napęd sygnałowy umieszczony jest przy podstawie semafora kształtowego. Składa się z krążka załomowego pędni ze żłobkiem i dźwigni z wodzikiem przenoszącej ruch obrotowy krążka poprzez pręt nastawczy na ramię. Napędy tarcz ostrzegawczych, zaporowych i manewrowych mają podobną budowę. Krążki napędów semaforów dwuramiennych posiadają żłobki z obu stron do poruszania oddzielnymi ramionami - odpowiednie ustawienie ramion zależy od kierunku przesuwu pędni. Oprócz typowych napędów, tzw. końcowych, istnieją napędy pośrednie, wykorzystywane w przypadku nastawiania wspólną dźwignią semafora i odnoszącej się do niego tarczy ostrzegawczej. Napęd sygnałowy mechaniczny Oprócz napędów mechanicznych istnieją napędy sygnałowe elektryczne, które stosowane były w urządzeniach elektromechanicznych. Z uwagi na wymianę na większości stacji z takimi urządzeniami sygnalizacji mechanicznej na świetlną, napędy takie są obecnie bardzo rzadko spotykane. Sprzęgło elektryczne Sprzęgło elektryczne umożliwia samoczynne nastawienie sygnału "Stój" na semaforze kształtowym po minięciu go przez czoło pociągu (przy współpracy z czujnikiem torowym). Sprzęgło umieszczane jest na maszcie semafora bezpośrednio nad jego napędem, w przypadku semaforów dwuramiennych stosuje się dwa sprzęgła. Sprzęgła stosowane są również dla tarcz ostrzegawczych przelotowych. Działanie sprzęgła elektrycznego polega na połączeniu napędu z ramieniem lub dyskiem tarczy poprzez elektromagnes sprzęgła. Gdy przy przestawionym napędzie obwód elektromagnesu zostanie przerwany, kotwica elektromagnesu odpada powodując przesunięcie wodzika i haka sprzęgającego w stronę elektromagnesu, rozłączenie prętów i opadnięcie ramienia lub dysku tarczy. Sygnalizatory świetlne Sygnalizatory świetlne stosowane na PKP składają się z głowicy umieszczonej na maszcie z kilkoma (1 do 5) okrągłymi komorami świetlnymi. Komory posiadają jedną lub dwie żarówki (przy czym druga żarówka jest żarówką rezerwową), odbłyśnik i dwie soczewki schodkowe (wewnętrzna barwna, zewnętrzna bezbarwna). Dla lepszej widoczności sygnału dla maszynisty pociągu stojącego przed semaforem soczewki zewnętrzne mogą być wyposażone w sektory odchylające promienie świetlne w kierunku kabiny. W celu poprawienia widoczności sygnalizator wyposażony jest w szerokie czarne tło oraz daszki nad komorami świetlnymi. W tym samym celu w sygnałach składających się z kilku świateł najczęściej rozdzielane są one ciemną komorą. Układ i barwy komór świetlnych zależą od przeznaczenia sygnalizatora (rodzajów wyświetlanych sygnałów). Spotyka się sygnalizatory z głowicą znajdującą się bezpośrednio na maszcie lub odchyloną na wysięgniku w stronę toru, co poprawia widoczność sygnalizatora umieszczonego między słupami trakcyjnymi. Oprócz typowych sygnalizatorów świetlnych, z głowicami umieszczonymi na maszcie, spotyka się sygnalizatory karzełkowe z głowicami w niewielkiej obudowie ulokowanej przy ziemi. Umożliwia to zastosowanie ich przy węższym rozstawie osi torów. Sygnalizatory karzełkowe najczęściej stosowane są w przypadku tarcz manewrowych, sygnalizatorów Sz, rzadziej sygnalizatorów powtarzających, a wyjątkowo semaforów - w tym przypadku komory świetlne umieszczone mogą być w dwóch pionowych rzędach. Innym rozwiązaniem jest umieszczenie głowic sygnalizatorów na specjalnych konstrukcjach wsporczych nad torami. Semafor z pasem świetlnym i wskaźnikiem W24 Semafor na bramce sygnałowej Semafor karzełkowy |
|||||||||||||||||||||||||
(c) Paweł Okrzesik 2004-2021. Wykorzystywanie materiałów bez wiedzy i zgody autora niedozwolone. |