Beskidzka Strona Kolejowa
 » wstęp
 » aktualności
 » urządzenia srk
 » sygnalizacja
 » łączność
 » ruch kolejowy
 » sieć kolejowa
 » słownik srk
 » symulator ISDR
 » wagony towarowe
 » linia 117
 » fotogaleria
 
 » forum ISDR
 » mapa strony
 » o autorze
 » kontakt
 » linki

Poniemiecka sygnalizacja w DOKP Wrocław

Spis treści:

1. Informacje ogólne
2. Sygnały

1. Informacje ogólne

W latach międzywo­jennych niemieckie koleje próbnie wyposa­żyły w sygnali­zację świetlną odcinki Ruhbank - Waldenburg Dittersbach oraz Waldenburg Dittersbach - Königszelt (odpo­wiednio Sędzisław - Wałbrzych Główny oraz Wałbrzych Główny - Jawo­rzyna Śląska)[1]. Po II Wojnie Światowej tereny te znalazły się w granicach Polski, a ponie­mieckie sygnały wprowa­dzono do instrukcji E1[4] i stoso­wano nadal jako przejściowe do czasu wymiany sygnaliza­torów na polskie, którą zakoń­czono dopiero w latach 80.

Sygnali­zację wprowa­dzano w dwóch etapach - najpierw w latach 1927-1928 na odcinku Sędzisław - Wałbrzych Gł. (I odcinek eksperymen­talny), a następnie w latach 1931-1933 na odcinku Wałbrzych Gł. - Jawo­rzyna Śląska (II odcinek eksperymen­talny). Rozwią­zania na obu odcinkach różniły się między sobą. Sema­fory posia­dały jeden lub dwa rzędy komór świetlnych z pełnymi soczew­kami parabolicz­nymi (rys. 1), tarcze ostrze­gawcze - dwa rzędy komór świetlnych na tarczy tłowej w kształcie rombu. Przewi­dziano dwie komory światła czerwo­nego - główną oraz rezer­wową, która włączana była w przypadku przepa­lenia żarówki komory głównej. Sema­fory I odcinka były niższe, a w przypadku sema­forów z tarczą ostrze­gawczą odno­szącą się do następ­nego sema­fora stoso­wano wspólną tarczę tłową dla komór sema­fora i tarczy ostrze­gawczej. Począt­kowo stoso­wano oddzielne komory sygna­łowe dla sygnałów składa­jących się z jednego lub dwóch zielonych świateł. Sema­fory i tarcze ostrze­gawcze II odcinka miały oddzielne tarcze tłowe, zmody­fiko­wano układ elek­tryczny i optyczny oraz wye­limino­wano trzecią komorę światła zielo­nego na sema­forach.


Rys. 1. Budowa komory sygna­łowej stoso­wanej na I odcinku eksperymen­talnym

Stoso­wane sygnały były ana­logiczne do ówczesnych sygnałów nocnych w sygnali­zacji kształtowej z trzystaw­nymi tarczami ostrzegaw­czymi. Tarcze ostrze­gawcze, które miały wyświetlać sygnał Vz3, począt­kowo otrzy­mały trzecią parę komór świetlnych dla których przewidy­wano kolor pomarań­czowy i zielony, a tymcza­sowo stoso­wano dwie zielone soczewki. W 1935 r. wprowa­dzono jednak sygnał Vz3 złożony z trzech świateł - trzecia para komór stała się wówczas zbędna, a soczewki pozos­tałych dwóch par zamie­niono miejscami, aby możliwe było wyświet­lanie nowego sygnału (rys. 2). W latach powo­jennych niektóre sema­fory wyposa­żono w komory białego światła do wyświet­lania sygnałów zastępczych - wyko­rzysty­wano do tego nieuży­wane komory trzeciego zielo­nego światła lub komory po starym sygnale Vz3[3].


Rys. 2. Rozmiesz­czenie komór sygna­łowych na tarczach ostrze­gawczych:
a) pierwotny plano­wany układ komór, b) układ komór tymcza­sowo stoso­wany do 1935 r., c) układ komór wprowa­dzony po zmianie sygnału Vz3 w 1935 r.

Opisy­wane sygna­liza­tory, okreś­lane w polskiej litera­turze jako sygna­liza­tory typu VES[2], współpraco­wały z urządze­niami mechanicz­nymi scentra­lizo­wanymi lub suwako­wymi typu Siemens&Halske. W przypadku urządzeń mecha­nicznych do ich nasta­wiania służyły typowe, używane również współcześnie dźwignie sygna­łowe dla sema­forów świetlnych. Ponadto stosowano niewielkie plany świetlne z powtarza­czami poszcze­gólnych sygnaliza­torów, pokazują­cymi pełne obrazy sygna­łowe[1].

2. Sygnały

W tabl. 1, 2, 3 i 4 przedsta­wiono sygnały wyświet­lane na sema­forach bez tarczy ostrze­gawczej, sygnały wyświet­lane na tarczach ostrze­gawczych wolnosto­jących oraz na sema­forach z tarczą ostrze­gawczą. Sygnały ozna­czono zgodnie ze starymi oznacze­niami niemiec­kimi, podając w nawiasach polskie ozna­czenia przyjęte po 1945 r. Układy i kolory komór poszcze­gólnych sema­forów ule­gały zmianom i nie wszystkie sema­fory wyświet­lały obrazy sygna­łowe iden­tyczne z przedstawio­nymi poniżej.

Tabl. 1. Podstawowe sygnały na semaforach
Hp0 (S1)Hp1 (S2)Hp2 (S3)
StójWolna drogaWolna droga ze zmniejszoną prędkością

Tabl. 2. Sygnały na tarczach ostrzegawczych
Vz1 (Ot1)Vz2 (Ot2)Vz3 (Ot3)
Semafor wskazuje sygnał "Stój"Semafor wskazuje sygnał "Wolna droga"Semafor wskazuje sygnał "Wolna droga ze zmniejszoną prędkością"

Tabl. 3. Sygnały na semaforach z tarczą ostrzegawczą odnoszącą się do następnego semafora, umiesz­czoną na wspólnej tarczy tłowej
Hp1 + Vz1Hp1 + Vz2Hp1 + Vz3
Wolna droga, następny semafor wskazuje sygnał "Stój"Wolna droga, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga"Wolna droga, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga ze zmniejszoną prędkością"
Hp2 + Vz1Hp2 + Vz2Hp2 + Vz3
Wolna droga ze zmniejszoną prędkością, następny semafor wskazuje sygnał "Stój"Wolna droga ze zmniejszoną prędkością, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga"Wolna droga ze zmniejszoną prędkością, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga ze zmniejszoną prędkością"

Tabl. 4. Sygnały na semaforach z tarczą ostrzegawczą odnoszącą się do następnego semafora, umiesz­czoną na oddzielnej tarczy tłowej
Hp1 + Vz1Hp1 + Vz2Hp1 + Vz3
Wolna droga, następny semafor wskazuje sygnał "Stój"Wolna droga, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga"Wolna droga, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga ze zmniejszoną prędkością"
Hp2 + Vz1Hp2 + Vz2Hp2 + Vz3
Wolna droga ze zmniejszoną prędkością, następny semafor wskazuje sygnał "Stój"Wolna droga ze zmniejszoną prędkością, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga"Wolna droga ze zmniejszoną prędkością, następny semafor wskazuje sygnał "Wolna droga ze zmniejszoną prędkością"

Bibliografia

[1]Buhr S.: "Semafory dzienne w Śląskiej Kolei Górskiej", http://www.blocksignal.de/­stw/stw.php?w=drp (dostęp: 10.07.2016).
[2]Dukowicz T.: "Działanie i obsługa elektrycznych nastawnic suwakowych", Wydawnictwa Komunikacyjne, Warszawa 1954.
[3]Jerczyński M.: "Pierwsze semafory świetlne na Dolnym Śląsku", Świat kolei nr 2/2005.
[4]Przepisy sygnalizacji na Polskich Kolejach Państwowych - E1, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1976.
Ostatnia modyfikacja strony: 10.07.2016
powrót do góry
(c) Paweł Okrzesik 2004-2021. Wykorzystywanie materiałów bez wiedzy i zgody autora niedozwolone.