Zasilanie urządzeń srk

Poszczególne urzą­dzenia srk wyma­gają niezawod­nego zasi­lania prądem stałym i przemiennym o różnych napięciach. Bezprzer­wowe i stabilne zasi­lanie istotne jest zwłaszcza dla popraw­nego działania urządzeń elek­tronicznych. Do zasi­lania urządzeń stacyjnych stoso­wane powinny być dwie nieza­leżne sieci energe­tyczne 3x400/230 V lub 1x230 V - podsta­wowa i rezer­wowa, zasi­lane z różnych transforma­torów zasi­lanych po stronie pierwotnej z różnych linii elek­troe­nerge­tycznych W/N lub S/N^[2]. Przełą­czanie pomiędzy siecią podsta­wową i rezer­wową nastę­pować powinno samo­czynnie, co realizo­wane jest przez układy samoczyn­nego załą­czenia rezerwy (SZR).

Dodatkowo stoso­wane jest awa­ryjne źródło zasi­lania, którym jest zespół spalinowo-elektryczny (potocznie agregat) lub baterie akumula­torów z przetworni­cami bądź zasi­lacze UPS (Uninterruptible Power Supply), które znalazły szersze zastoso­wanie w nowszych typach urządzeń. Pomiesz­czenie z zespołem spalinowo-elektrycznym nazy­wane jest siłownią. Przetwor­nice lub zasi­lacze UPS powinny zapewniać zasi­lanie urządzeń przynajmniej przez 2 h lub do czasu włączenia zespołu spalinowo-elektrycznego^[2].

a) b)
Fot. 1. a) pomieszczenie rozdzielni, widoczna tablica rozdzielcza, otwarta tablica sieciowo-agregatowa i przetwornice b) zespół spalinowo-elektryczny 

Rozdział napięcia do poszcze­gólnych urządzeń odbiorczych nastę­puje w pomiesz­czeniu nastawni zwanym rozdzielnią. Przykła­dowo przekaźni­kowe urzą­dzenia stacyjne typu E wyma­gają następu­jących rodzajów zasilania^{[1, 3]}:

• napięcie stałe 24 V do zasi­lania obwodów przekaź­ników oraz przetwornic sygnałowych,
• napięcie przemienne 24 V i 18 V do zasi­lania lampek pulpitu nastawczego*,
• napięcie przemienne 130 V i 145 V do zasi­lania obwodów świateł na sygnalizatorach,
• napięcie przemienne 3x400/230 V, 1x230V i inne do zasi­lania różnych urządzeń zewnętrznych i dodatkowych.

*oprócz lampek powta­rzaczy sygna­łowych zasi­lanych bezpoś­rednio z obwodów świateł sygnaliza­torów oraz lampek urządzeń liniowych, które dla zapew­nienia bezprzer­wowej sygnali­zacji zasi­lane są napięciem stałym 24 V z baterii akumulatorów^[3]

Fot. 2. Bateria akumulatorów do zasilania obwodów zależnościowych i przetwornic sygnałowych

W starszych rodzajach urządzeń napięcie stałe wyko­rzysty­wane było również przez inne urzą­dzenia, np. napędy zwrotni­cowe. Różne napięcia prądu przemien­nego uzys­kuje się przy pomocy transforma­torów, natomiast napięcie stałe z baterii akumula­torów pracu­jących bufo­rowo z prostowni­kami. Dodat­kowo baterie akumula­torów uży­wane są do zasi­lania przetwornic sygna­łowych dla obwodów, dla których wyma­gane jest bezprzer­wowe zasi­lanie podczas przełą­czania źródeł zasi­lania. Są to obwody^[2]:

• świateł czerwonych sema­forów wjazdowych, drogowska­zowych oraz wyjaz­dowych przy torach, po których odby­wają się przebiegi bez zatrzymania,
• świeteł sygnałów zastępczych,
• świateł tarcz ostrze­gawczych oraz ostatnich sema­forów samo­czynnej blokady liniowej.

Baterie akumula­torów umiesz­czane są w wydzie­lonym pomiesz­czeniu, nazy­wanym akumula­tornią. Baterie akumula­torów powinny zapewniać zasi­lanie przynajmniej przez 1 h^[2]. Na rys. 1. przedsta­wiono schemat przykłado­wego układu zasi­lania przekaźni­kowych urządzeń stacyjnych.

Rys. 1. Schemat przykładowego układu zasilania przekaźnikowych urządzeń stacyjnych

Do kontroli stanu urządzeń zasi­lania, a także włączania i odłą­czania napięcia nastaw­czego napędów zwrotni­cowych służy tablica kontrolna TK zawiera­jąca lampki kontrolne, wolto­mierze, przełącz­niki i inne ele­menty, umiesz­czana w pomiesz­czeniu dyżur­nego ruchu. W nowszych urzą­dzeniach jej funkcję spełniać może również elektro­niczny pulpit nastawczy.

a) b)
Fot. 3. a) tablica kontrolna TK, b) zobrazowanie stanu urządzeń zasilania na pulpicie elektronicznym (EBIScreen 300) 

Bibliografia

[1]	Dąbrowa-Bajon M.: "Podstawy stero­wania ruchem kole­jowym", Ofi­cyna Wydaw­nicza Politech­niki Warszawskiej, Warszawa 2002.
[2]	Wytyczne techniczne budowy urządzeń stero­wania ruchem kole­jowych Ie-4 (WTB-E10), PKP PLK SA, Warszawa 2014.
[3]	Zajączkowski A., Kalicińska K., Olendrzyński W.: "Elek­tryczne urzą­dzenia zabezpie­czenia ruchu kolejo­wego - urzą­dzenia stacyjne", Wydaw­nictwa Komuni­kacji i Łącz­ności, Warszawa 1976.

Ostatnia modyfi­kacja strony: 15.12.2016

(c) Paweł Okrzesik 2004-2021. Wykorzystywanie materiałów bez wiedzy i zgody autora niedozwolone.